بسمه تعالی

 

نگاهی به آستراخان

پیشینه تاریخی

آستراخان در طول تاریخ، نام های مختلفی به خود گرفته است: از جمله، ایتیل، سارای باتو، هشترخان، حاجی طرخان، آستورخان، تستیروخان. این شهر از سال 1558 میلادی پس از تصرف این منطقه توسط تزار ایوان چهارم و الحاق آن به خاک روسیه، به آستراخان تغییر نام داده است. زمانی که در سال 1558 خانات آستراخان به خاک روسیه ملحق شد، با ساخته شدن کرملین (قلعه) موقعیت اداری و اجتماعی شهر از ساحل راست به ساحل چپ رودخانه ولگا منتقل گردید و کرملین با داشتن دیوارهای بلند و برج های نگهبانی و واقع شدن در بلندترین نقطه در ساحل چپ ولگا به مرکز قدرت تبدیل شد. کلیسای بزرگ با برج 80 متری و ناقوسی با قطر سه متر در سال 1710 در محوطه قلعه ساخته شد که هم اکنون نماد سمبلیک آستراخان است. پس از الحاق آستراخان به قلمرو روسیه در سال 1558، نظر روسیه به سواحل جنوبی خزر معطوف شد و آستراخان دروازه ورود به جنوب و شرق نام گرفت.

در آغاز قرن هفدهم آستراخان در تولید ماهی، به خصوص ماهیان خاویاری از جمله، استروژن، بلوگا و استرلیاد از شهرت جهانی برخوردار گردید. بازدید تزار پطر اول از آستراخان در سال 1722 به این منطقه اهمیت بیشتری داد. با ایجاد بندر و تشکیلات نیروی دریایی، آستراخان ضمن قرار گرفتن در مسیر راه بزرگ تجاری وارد مرحله تازه ای از حیات اقتصادی و سیاسی خود شد و همین توجه موجب گردید تا بعدها در آستراخان کارخانجات کشتی سازی و بنادر متعدد ایجاد شود.

تسلط کمونیسم در سال 1917 و محدودیت های ارتباط با خارجیان موجب شد تا آستراخان، درخشش گذشته خود را به عنوان دروازه روسیه به خزر در حمل و نقل و تبادلات جهانی از دست بدهد و با تعطیل شدن سرکنسولگری ایران در سال 1932 در آستراخان، گمرک این شهر نیز برچیده شده و حیات اقتصادی از آستراخان رخت بربندد و با قطع ارتباطات، این شهر تاریخی در بن بست قرار گرفت و به تبعیدگاه مخالفان تبدیل شد.

فروپاشی اتحاد شوروی سابق در سال 1990، خروج آستراخان از انزوا را به دنبال داشت و پس از گذشت 70 سال حکومت کمونیستی و شکستن دیوارهای آهنین، آستراخان با اشتیاق فراوان از کشتی ایرانی میرزا کوچک خان استقبال نمود و زندگی دوباره تجاری و برقراری ارتباط با دنیای خارج را جشن گرفت.

طرح کریدور شمال - جنوب و تردد روزافزون کشتی های تجاری، رونق اقتصادی بیشتری را نوید می دهد. با توسعه روابط سیاسی ایران و روسیه و کسب موافقت های لازم، سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بهمن سال 1379 (فوریه 2001) مجدداً در شهر آستراخان گشایش یافت. با آغاز به کار رسمی این سرکنسولگری فصل تازه ای در مناسبات فیمابین به خصوص در زمینه های تجارت و حمل و نقل میان دو طرف برقرار گردید.

 

موقعیت جغرافیایی

جغرافیای طبیعی

آستراخان دارای موقعیت خاص جغرافیایی است. عبور رودخانه ولگا و قرار گرفتن در ساحل شمالی دریای خزر سبب شده تا این منطقه همواره مورد توجه قرار گیرد.

حدود و مساحت: استان آستراخان در جنوب غربی بخش اروپایی روسیه قرار دارد. مساحت این استان 1/44 هزار کیلومتر مربع است و از سمت شمال به استان ولگاگراد، از طرف غرب به جمهوری کالمیکیا، از سمت شرق به جمهوری قزاقستان و از طرف جنوب به دریای خزر محدود می گردد.

مرکز استان آستراخان، شهر آستراخان است که تا مسکو 1534 کیلومتر فاصله دارد. این مسیر توسط هواپیما در مدت 2 ساعت طی می شود. آستراخان تا شهر ولگاگراد 430 کیلومتر، تا شهر الیستا (مرکز جمهوری کالمیکیا) 320 کیلومتر، تا شهر مرزی آتیراو قزاقستان 340 کیلومتر و تا دریای خزر حدود 200 کیلومتر فاصله دارد.

بافت طبیعی منطقه: آستراخان سرزمینی پست و جلگه مانند است. این سرزمین جلگه مانند از گیاهان بوته ای و نیزار پوشیده است، اما فاقد کوه و جنگل است. با این وجود، نوعی درخت (سنجد) با میوه های ریز در همه جا دیده می شود. به دلیل عبور رودخانه ولگا از استان آستراخان، زمین های این استان از خاک های رسوبی تشکیل شده و بسیار حاصل خیز است.

با توجه به ذوب برف در مناطق سردسیر شمالی روسیه و افزایش سطح آب رودخانه ولگا (تا ارتفاع 12 متر)، از دهه اول اردیبهشت ماه تا پایان خرداد هر سال، قسمت اعظم زمین های حاشیه رود ولگا به زیر آب فرو می رود و غیر قابل کشت و زرع است. در این زمان نوعی مگس کوچک به نام محلی "موشکا" سبب آزار و اذیت می گردد که با فروکش کردن سطح آب خود به خود از بین می روند.

استان آستراخان از 20 الی 28 متر در مجاورت دریای خزر، پایین تر از سطح آب اقیانوس آزاد قرار دارد. دلتای ولگا یک پدیده استثنایی طبیعی و دست نخورده است که انواع گیاهان مناطق پست و جلگه ای و جانوران را در خود جای داده است. به خصوص گل های نیلوفر آبی (لوتوس) در برکه های دلتای ولگا و ماهی اوزون برون (استروژن) به عنوان دو سمبل استان آستراخان از شهرت برخوردارند.

آب و هوا و دما: سرزمین پست و بیابان مانند آستراخان به دلیل عبور رودخانه ولگا و مجاورت با دریای خزر در مناطق مختلف از شمال به جنوب (به سمت خزر) از تنوع آب و هوایی برخوردار است و شامل آب و هوای گرم و خشک بیابانی و نیز آب و هوای ملایم و معتدل در دلتای ولگا و نوار حاشیه خزر است.

تفاوت دمای هوا در تابستان و زمستان فاحش است و به 70 درجه سانتیگراد می رسد، به طوری که دمای هوا در گرم ترین روزهای سال (تیر و مرداد) به 45 درجه بالای صفر و در سردترین روزهای فصل سال (آذر و دی) به 25 درجه زیر صفر می رسد. شدت سرما در فصل زمستان به حدی است که رودخانه ولگا از دهه دوم آذر ماه منجمد می شود و قطر یخ به بیش از 40 سانتیمتر می رسد و این وضعیت معمولاً تا اوایل اسفند ماه ادامه دارد.

هوای آستراخان از ماه دوم فصل پاییز تا پایان زمستان عموماً پوشیده از ابر و به علت متاثر شدن از هوای سرد مناطق شمالی روسیه برفی است. ریزش باران اغلب در فصل بهار و اوایل پاییز انجام می شود و مقدار آن 244 میلی متر در بخش شمالی و 175 میلی متر در بخش جنوبی است.

 

منابع طبیعی

- دریاچه های نمک: در استان آستراخان بیش از 700 دریاچه و 1300 باتلاق نمک وجود دارد که از بزرگترین ذخایر نمک استان به شمار می روند و معروف ترین آنها دریاچه نمک (باسکونچاک) است که 115 کیلومتر مربع وسعت دارد.

- علاوه بر معادن نمک، در نواحی باسکونچاک و خرابالی استان آستراخان، معادن گچ، آهک، سنگ آهک، شن، ماسه و سیلیس وجود دارد.

- دریاچه آب معدنی "تیناکی" واقع در 30 کیلومتری آستراخان، حاوی آب نمک مغناطیسی سولفات، سدیم و کلراید با درجه تمرکز معدنی بالا از 127 تا 310 درجه است. مساحت این دریاچه 90 هزار کیلومتر و حجم منابع گل آن 23 هزار تن برآورده شده است.

- رودخانه ولگا: رود ولگا از نواحی سرد شمالی 180 کیلومتری شمال مسکو و از محلی به نام توِر (Tver) سرچشمه می گیرد. طول این رودخانه 1680 کیلومتر است که پس از عبور از نزدیکی های مسکو و شهرهای قازان، اولیانوفسک، سامارا، ساراتوف و ولگاگراد وارد استان آستراخان می شود.          

- سد معروف ولژسکی در 40 کیلومتری شهر ولگاگراد، پس از جنگ دوم جهانی بنا شده است. رودهای معروف ولگا و دُن در محل ولژسک به هم متصل شده و به این ترتیب رود ولگا از طریق رود دُن ابتدا به دریای آزوف و سپس به دریای سیاه متصل می شود. طول رود ولگا در استان آستراخان به 400 کیلومتر می رسد. این رود علاوه بر تأمین آب کشاورزی از نظر ماهی گیری و کشتی رانی از اهمیت خاص برخوردار است و قسمتی از منابع دریای خزر را تأمین می کند. این رود در مسیر اصلی خود در استان آستراخان به 800 رود کوچک و بزرگ منشعب می گردد که هنگام سفر هوایی منظره بسیار جالب توجهی دارد.

- منابع هیدروکربوری: استان آستراخان از نظر دارا بودن منابع نفت و گاز در روسیه اهمیت خاصی دارد به طوری که منابع گاز آن را از بزرگ ترین منابع گاز در اروپا می دانند که می تواند برای صد سال به میزان 50000 میلیون متر مکعب گاز طبیعی در سال تولید نماید. ذخایر نفتی موجود در آستراخان از نظر حجم در بخش اروپایی روسیه در مقام دوم قرار دارد. این ذخایر در بخش شمالی استان به میزان 5000 میلیون تن تخمین زده می شود و با منابع نفتی تنگیز قزاقستان قابل مقایسه است.

 

جغرافیای انسانی

استان آستراخان از 6 شهر، 11 منطقه، 12 روستای بزرگ (جدول شماره 1) و بیش از 400 روستای کوچک تشکیل شده است. در این استان، یک میلیون و چهارده هزار زندگی می کنند. شهر آستراخان به عنوان مرکز استان 520 هزار نفر جمعیت دارد. در ترکیب جمعیت استان آستراخان، تنوع نژادی و قومی بسیار است. به گفته مدیر موزه مردم شناسی آستراخان، حدود 170 قوم و نژاد در این استان زندگی می کنند. روس ها با 5/73 درصد، قزاق ها با 8/11 درصد، تاتارها با 4/8 درصد و اوکراینی ها با 1/1 درصد بزرگ ترین گروه های جمعیتی را به خود اختصاص داده اند.

به علاوه، ملیت ها و قومیت های دیگری چون چرکس، کاباردین، لزگی، آوار، اینگوش، چچن، کومیک، کالمیکی، دارگین، چوواش، اودمورت، ازبک، تاجیک، ترکمن، قرقیز، بالتیکی، مولداوی، ارمنی، ترک، ایرانی، آلمانی، کره ای، هندی، یهودی نیز در آستراخان زندگی می کنند. تراکم جمعیت این استان، 19 نفر در هر کیلومتر مربع است.

 

تقسیمات اداری – سیاسی

در فدراسیون روسیه 60 استان تابع مسکو وجود دارد که در 12 ناحیه فدرال تقسیم گردیده اند. از نظر تقسیمات کشوری، استان آستراخان شامل شهرهای آستراخان، آختوبینسک، زنامنسک، خرابالی، کامیزیاک و نریمانوف است.

 

روش اداره استان

    رؤسای مناطق (جمهوری ها، استان ها، خودمختاری ها و شهرهای فدرالی) فدراسیون روسیه در فرآیندی به شکل رأی گیری مستقیم، مخفی و همگانی تعیین می شوند. این انتخابات از سال 1991 تا کنون تنها با یک وقفه 6 ساله (از 2005 تا 2011) انجام پذیرفته است.

   در دسامبر سال 2004 آقای آلِکساندر ژیلکین پس از پیروزی در انتخابات به سمت استاندار آستراخان انتخاب گردید. مدت زمان کار وی در این سمت 5 سال بود و در دسامبر سال 2009 به پایان رسید. اما تا قبل از این تاریخ انتصاب استاندار توسط مجلس دومای استان آستراخان در پی معرفی توسط رئیس جمهور جایگزین سیستم انتخابی گردید و آقای ژیلکین برای 5 سال دیگر به عنوان استاندار آستراخان تعیین شد.

   دوره دوم استانداری آقای ژیلکین در دسامبر سال 2014 به پایان می رسید، اما در سال 2012 سیستم انتخابات مستقیم رؤسای مناطق در روسیه دوباره برگردانده شد و زمان انتخابات در ماه سپتامبر تعیین گردید. بدین ترتیب انتخابات در 14 سپتامبر 2014 برگزار گردید و مدت زمان اختیارات استاندار وقت به مدت 3 ماه کاهش یافت. از آنجایی که قانون «انتخابات استاندار آستراخان» مصوب سال 2012 فقط کاندیداتوری کسی که برای دومین بار پیاپی در نتیجه انتخابات به سمت استاندار انتخاب شده را ممنوع می نماید، آلِکساندر ژیلکین فرصت آن را یافت که برای بار سوم به سمت استاندار آستراخان انتخاب گردد.

در تاریخ 26 سپتامبر 2018 آقای ژیلکین استعفای خود از سمت استاندار آستراخان را تسلیم ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه کرد که مورد موافقت رئیس دولت واقع شد. در همان روز آقای پوتین طی دستوری سِرگِی ماروزوف را به سمت سرپرست استانداری آستراخان منصوب نمود که تا کنون در این سمت مشغول فعالیت می باشد.

 

شهرداری

تا قبل از سال 2015 شهردار آستراخان برای مدت 5 سال با رأی مستقیم مردم انتخاب می شد. در 3 فوریه 2015 شورای شهر آستراخان در اساسنامه شهر اصلاحاتی وارد کرد که به موجب آن تعیین شهردار به جای انتخابات مستقیم توسط مردم، از طریق انتخاب توسط اعضای شورای شهر صورت می گیرد.

آقای اُلِگ پولوماردوینوف از 12 مارس 2015 تا 5 اکتبر 2018 در سمت شهردار آستراخان مشغول به کار بود و در پی استعفای وی، آقای "رادیک خاریسوف" وزیر وقت صنعت، حمل و نقل و منابع طبیعی استان آستراخان در تاریخ 14 نوامبر 2018 توسط شورای شهر به سمت شهردار انتخاب گردید که تا کنون در این سمت مشغول فعالیت می باشد.

 

مجلس دومای استان

دومای دولتی استان آستراخان، نهاد قانون گذاری حکومت استان آستراخان است. در دوره 1994 تا 2001 این نهاد به عنوان شورای استان آستراخان نامیده می شد. اما در سال 2001 به دومای دولتی استان آستراخان تغییر نام داد. اعضای دومای دولتی استان آستراخان، برای مدت پنج سال انتخاب می شوند. از سال 2006 تعداد نمایندگان دومای استان آستراخان 58 نفر بوده است.

 

شورای شهر آستراخان

شورای شهر آستراخان وظیفه قانونگذاری در حوزه شهری و انتخاب شهردار را به عهده دارد. تعداد اعضای شورا 35 نفر است. اعضای شورای شهر برای مدت 5 سال توسط مردم انتخاب می شوند. انتخابات دوره کنونی (ششم) شورای شهر آستراخان در سپتامبر 2015 برگزار گردید. رییس شورا که توسط اعضا و از میان آنها انتخاب می شود در حال حاضر خانم آلیونا گوبانُوا می باشد

 

جغرافیای اقتصادی

پس از فروپاشی نظام کمونیستی شوروی سابق در سال 1990، سیستم اقتصادی روسیه وارد مرحله نوینی از تجدید ساختار قرار گرفت. دولتمردان روسیه نقش هر استان را از نو تعریف نمودند تا با تحرکی جدید در تولید و صادرات بتوانند اقتصادی شکوفا و آینده ای روشن را برای خود ترسیم نمایند. در این راستا به استان آستراخان با توجه به قرار گرفتن در حاشیه دریای خزر و نقش آن در حمل و نقل دریایی و ترانزیت کالا، اهمیت ویژه ای داده شد و تلاش های زیادی برای توسعه زیرساخت های اقتصادی استان صورت گرفت.

 

بخش کشاورزی

زمین های قابل کشاورزی آستراخان تقریباً 63 درصد از کل سرزمین این ناحیه را تشکیل می دهند. این زمین ها شامل 2/12 درصد مزروعی، 8/74 درصد مرتع و 13 درصد گیاهان خودروی غیر قابل استفاده است. وضعیت کشاورزی استان به طور سنتی بر سه محور تولید برنج، گوجه فرنگی و هندوانه استوار بوده است. شرایط آب و هوایی به گونه ای است که در تابستان انواع میوه و انگور در استان کشت می شوند. گیاهان دارویی مختلفی نیز به طور خودرو رشد می یابند که مهمترین آنها گیاه شیرین بیان است.

پرورش دام در مقایسه با کشت و زرع از توسعه کمتری برخوردار است. گاوهایی که در آستراخان پرورش داده می شوند، عمدتاً از نژاد کالمیکی و از نوع سیاه و سفید هستند. پرورش گوسفند در استان، علاوه بر تولید گوشت منبع خوبی برای تولید پشم هستند.

وضعیت کشاورزی طی سال های قبل از 1997 از شرایط مطلوبی برخوردار نبود. درآمد ناشی از فروش کشاورزان در بازار از هزینه های مصرف شده هنگام برداشت کمتر بود لذا با ضرر و زیان مواجه می شدند. این امر موجب شد تا کشاورزان سرمایه گذاری خود را روی کشت بذرهای سودآور معطوف نمایند. به این ترتیب کشاورزان شروع به کاشت گیاهانی مانند پنبه، تنباکو، سویا، گل آفتابگردان، چغندر قند، خردل و گوجه فرنگی نمودند. محصولاتی همچون پنبه و تنباکو به علت برخورداری از موقعیت صادرات به سایر مناطق روسیه از سوی دولت آستراخان مورد حمایت و توجه خاص قرار گرفت. پس از مدتی آشکار شد که تولید قابل ملاحظه این محصولات بدون استفاده از تکنولوژی جدید امکان پذیر نیست. در نتیجه سیستم جدید آبیاری قطره ای وارد مزارع شد و زمین های کشاورزی را که قبلاً در دست دولت بود با نظارت بالاترین مقام شهر یا روستا به بخش خصوصی اجاره داده شد و در برخی موارد مزارع به کشاورزان بخشیده شد تا با انگیزه و تلاش بیشتری به کشت و زرع بپردازند. به علاوه دولت تصمیم گرفت زمین های قابل کشت روستایی را که زیر نظر رییس روستا بود تحت شرایطی به خانواده ها و کشاورزان بخش خصوصی بسپارد و در مقابل کشاورز متعهد شد تا حد معینی از محصول تولیدی خود را سالیانه با قیمتی که دولت تعیین می کند به دولت بفروشد. در حالی که کشاورز حق داشت تولید مازاد بر آن مقدار معین را با قیمت دلخواه خود در بازار آزاد به فروش برساند.

در مورد پرورش دام هم دولت به این ترتیب عمل نمود که مثلاً دو گاو نر و ماده را به صورت رایگان در اختیار یک خانواده قرار می دهد و پس از گذشت یک سال، یک جفت گوساله از آنها تحویل می گیرد. اجرای این روش برای شرکت ها نیز در سطح وسیع تری امکان پذیر بوده است. دولت آستراخان با اجرای این سیاست موفق شد منافع قابل توجهی را برای کشاورز، دامدار و همچنین خودش تأمین نماید.

 

شیلات و ماهیگیری

ماهی یکی از منابع مهم اقتصاد آستراخان به شمار می رود که نقش اساسی در تغذیه مردم و تأمین بودجه استان دارد. بخشی از آب های دریای خزر و وجود رود ولگا، جایگاه بسیار با ارزشی برای صید انواع ماهیان فراهم کرده است. از بیش از 60 گونه ماهی دریایی (خزری) و رودخانه ای موجود، بیش از 30 گونه آن در استان آستراخان صید می شود. از معروفترین گونه های ماهی که صید آنها معمول است، موارد زیر را می توان نام برد:

• تاسماهیان (استورژن): شامل اوزون برون، بلوگ و استرلیاد. از این ماهیان خاویار به دست می آید که بخش اعظم آن خصوصاً سیاه به خارج صادر می شود. صید ماهیان خاویاری زیر نظر دولت انجام می شود.
• سُداک (ماهی صوف): این ماهی از نظر قیمت در ردیف دوم پس از اوزون برون قرار دارد و گوشت آن پر طرفدار است.
• وبلا: فراوانی این نوع ماهی در آوریل به منظور تخم ریزی در رود ولگا، مسؤولان استان را بر آن داشته تا در بیستم آوریل هر سال اقدام به برگزاری یک مسابقه بزرگ جهت صید این ماهی نمایند.
• ماهیان شوکا (اردک ماهی)، کپور، آزاد، قزل آلا، لش (ماهی سیم)، کیلکا، سوم (گربه ماهی)، آکن، سِلد و خرچنگ دراز از دیگر آبزیانی هستند که در این استان صید می شوند. با توجه به صید فراوان انواع این ماهی ها در آب های خزر و رودخانه های ولگا و آختوبا، محلی برای توسعه حوضهای پرورش ماهی باقی می ماند.

 

بخش صنعت

صنعت آستراخان را به دو بخش سبک و سنگین می توان تقسیم کرد. صنایع سبک و سهم آن ها در تولیدات آستراخان به این شرح هستند: پارچه (3/54 درصد)، دوخت لباس (4/20 درصد) و تولید چرم برای ساخت کفش (3/25 درصد). صنعت شیمی و پتروشیمی آستراخان با تولید مواد فایبر گلاس، پلاستیک، مواد جلا دهنده و سازنده رنگ ها شناخته شده است. با استفاده از این صنعت، از نمک استحصال شده از دریاچه باسکونچاک، موادی شیمیایی مانند برومین، ایودین و بورون نیز تولید می گردد که کاربردهای زیادی دارند. به منظور توسعه این صنعت و استفاده از فن آوری های جدید، دولت آمادگی دارد هر گونه سرمایه گذاری در این زمینه را بپذیرد.

صنایع سنگین آستراخان از اهمیت قابل ملاحظه ای هستند و یکی ازشاخه های اصلی اقتصاد استان را تشکیل می دهند. به ویژه کشتی سازی و تعمیرات کشتی دارای جایگاه خاصی است. دو کارخانه مهم کشتی سازی در آستراخان، "کراسنیه باریکادی" و "لوتوس" نام دارند. این صنعت در درجه اول به صنایع نفت و گاز و شیلات خدمت می کند.

به علاوه، دستگاه های پرس، چکش های بادی، آسیاب بادی، یدک کش، و همچنین دستگاه های تراش فلزات (مته های آهن، چوب و الماسه) در کارخانه های آستراخان ساخته می شوند. لوازم پلمپ الکتریکی، دستگاه های حفاری، تانکر، کشتی های باری کوچک و بزرگ، ابزار پلمپ و رنگ رزی الکترونیکی، کمپرسور یخچال، سکوی حفاری (برای اکتشاف نفت در دریا) نیز در کارخانه های این استان ساخته می شوند. این کارخانجات به دلیل دارا بودن دستگاه های قدیمی نیازمند سرمایه گذاری برای نوسازی هستند.

 

نفت و گاز

نفت و گاز، بخش مهمی از تأمین انرژی و بودجه آستراخان را تشکیل می دهد. از زمانی که ذخایر گاز تغلیظ شده در نزدیکی روستای آکسارایسک کشف شد، تولید سوخت در استان آستراخان به عنوان یک صنعت راهبردی شناخته شد. این ذخایر که در عمق زیاد و تمرکز H2S کشف گردیده اند،مساحتی برابر با 30000 کیلومتر مربع از زمین های آستراخان را به خود اختصاص داده اند. میزان گاز نپتان تغلیظ شده و تثبیت شده استان 8/95 درصد است. از جمله گازهای تولیدی دیگر،می توان بوتان و پروپان را نام برد. استحصال گازهای هلیوم و اتان نیز در برنامه مسؤولان ذیربط استان قرار دارد. حجم ذخایر نفت استان 1350 میلیون تن است. میزان ذخایر گاز نیز معادل 3720 میلیارد متر مکعب بوده که در سه حوزه گازی کراسنی یار، وولودارسکی و ینوتایفکا در نزدیکی شهر خرابالی قرار دارند. شرکت های گازپروم و لوک اویل، نقش اساسی را در اکتشاف، استخراج، تولید و فروش محصولات نفتی را بر عهده دارند. کشف عمده ذخایر تغلیظ شده گاز آستراخان از سوی گازپروم و اکتشاف و استخراج نفت و گاز توسط شرکت لوک اویل بوده است. شرکت گازپروم سهم 64 درصدی از تولیدات صنعتی را در اختیار دارد. تولیدات این شرکت را به این شرح می توان برشمرد: بنزین با اکتان بالا، نفت سیاه، سوخت دیزل، گاز مایع و سولفور. تولید 60 درصد از کل سولفور روسیه توسط این شرکت انجام می شود.

 

حمل و نقل و ارتباطات

سیستم حمل و نقل در استان آستراخان با داشتن راه های آبی طولانی و خطوط آهن دو طرفه از شرایط خوبی در منطقه برخوردار است. طول راه های شبکه حمل و نقل استان آستراخان مجموعاً به طول 6626 کیلومتر است که شامل 589 کیلومتر خطوط آهن، 4609 کیلومتر راه های ماشین رو و 1428 کیلومتر راه های آبی است. با استفاده از راه های فوق الذکر حمل و نقل در مسیرهای ذیل صورت می گیرد:

خطوط آهن آستراخان به شهرهای مهم روسیه از جمله مسکو، سن پترزبورگ و ولادی وستوک و هم چنین کشورهای همسایه مرتبط است.ارتباطات دریایی هم بابنادر دیگر دریای خزر از جمله ماخاچکالا، کراسنووسک، باکو، انزلی، امیرآباد، نوشهر، آکتائو و ترکمنباشی برقرار است.خطوط رودخانه ای در جهت ولگای علیا، ولگاگراد و دون، و از طریق کانال ولگادن به دریاهای سیاه، مدیترانه، سفید و بالتیک راه دارد.

به علاوه، آستراخان یک فرودگاه بین المللی دارد و از این طریق بار و مسافر به برخی کشورهای همسایه و برخی شهرهای بزرگ روسیه حمل می کند.

 

صنایع استان آستراخان

کشتی سازی و تعمیرات کشتی

صنعت کشتی سازی استان آستراخان ظرفیت های تولیدی بزرگی را دارا بوده و کاملاً با نیازهای بازار مدرن برای ساخت کشتی ها با اهداف گوناگون در تطابق است.

شرکت های این بخش کشتی های مسافربری، کشتی های حمل بار خشک، نفتکش، کشتی های حمل کانتینر، یدک کش و کشتی های جرثقیل دار می سازند. واحدهای بزرگ صنعت کشتی سازی استان آستراخان در ساخت سازه های هیدرولیکی جهت بهره برداری از میادین فلات قاره تخصص دارند.

این کارخانه ها کادر فنی-مهندسی و کارگران ماهر، تجهیزات مدرن، همه نوع کارگاه اصلی و جانبی مورد نیاز را در اختیار دارند.

در استان آستراخان 10 شرکت بزرگ و متوسط وجود دارد که قادر به ساخت کشتی برای منظورهای مختلف و همچنین انجام تعمیرات کشتی هایی با وزن تا 6 هزار تن در حوضچه خشک یا سرسره (سطح شیب دار) می باشند. بزرگترین واحدهای این بخش را محوطه های تولیدی تحت مدیریت شرکت سهامی عام «اتحادیه کشتی سازان متحد»، از جمله محوطه های گروه شرکت های «انرژی خزر» و شرکت سهامی «کارخانه کشتی سازی لوتوس» تشکیل می دهند.

در سالهای اخیر در کنار عملیات سنتی تعمیرات کشتی در این واحدها، نوسازی بدنه های کشتی و همچنین پروژه های ساخت کشتی با موفقیت انجام می گیرد. بزرگترین کارخانه های کشتی سازی و تعمیرات کشتی شامل شرکت سهامی خاص «کارخانه کشتی سازی لِنین»، شعبه «کارخانه تعمیرات کشتی آستراخان»، شرکت سهامی عام «مرکز تعمیرات کشتی زویوزدوچکا»، شرکت با مسئولیت محدود «گالاکتیکا»، شرکت سهامی عام «کارخانه تعمیرات کشتی ولگا-خزر»، شرکت سهامی خاص «کارخانه کشتی سازی آختوبینسک»، شرکت سهامی عام «کارخانه تعمیرات کشتی پِروُمایسکی» می باشند.

 

تولید فلزات و اقلام فلزی

این بخش توسط گروهی از شرکت های کوچک و همچنین واحدهای تولیدی جانبی شرکت های کشتی سازی نمایندگی می شود.

تولید کننده اصلی در این زمینه شعبه شرکت با مسئولیت محدود «لوله های سنگین سواپ» در شهر آستراخان می باشد. تولید محصولات شرکت در نوامبر سال 2012 آغاز شده است. این شرکت لوله های با پوشش محافظ سنگین تولید می کند. محصولات شرکت در ساخت خطوط لوله میادین دریای خزر مورد استفاده قرار می گیرند.

ماشین سازی

 

صنعت ماشین سازی منطقه را گروهی از شرکت های متوسط و بزرگ تولید کننده تجهیزات آهنگری و پرس، ماشین ابزار فلزکاری و نجاری، تجهیزات رنگ رزی، قالب های پرس و قید و بند برای واحدهای فلزکاری و قطعات فریتی نمایندگی می کنند. شرکت سهامی عام «کارخانه ساخت ماشین ابزار آستراخان»، شرکت سهامی عام «آنتی کور ماش»، شرکت با مسئولیت محدود «اینسترومِنت آلشیک» و شرکت سهامی عام «فناوری مواد مغناطیسی» در زمره این واحدها می باشند. همچنین «کارخانه تعمیرات لوکوموتیو آستراخان» شعبه شرکت سهامی عام «ژیل دو رِم ماش» واحد پیشرو در بخش تعمیرات لوکوموتیو و تولید قطعات یدکی به شمار می رود.

صنایع سبک

 

صنایع سبک استان آستراخان را شرکت های کوچک و متوسط تولید کننده انواع گسترده ای از تورهای ماهیگیری، کفش، لباس بزرگسالان و کودکان، رختخواب، محصولات نساجی و غیره نمایندگی می کنند.

شرکت های اصلی این بخش شامل شرکت سهامی عام «کارخانه تور ماهیگیری آستراخان»، شرکت با مسئولیت محدود «دیونا –آست»، شرکت با مسئولیت محدود «ساردونیکس» و شرکت با مسئولیت محدود «دِلتا» می باشند.

صنایع غذایی

 

ساختار صنایع غذایی استان منطقه شامل واحدهای تولید محصولات نان، شیرینی، ماکارونی، آرد و همچنین نوشیدنی های غیرالکلی می باشد.

بیش از 100 واحد پخت نان، از جمله کارخانجات بزرگ تولید نان، نانوایی ها، سوپرمارکت های تجاری با تولید محصولات نانوایی جهت فروش مستقیم، به تولید نان و محصولات نانوایی اشتغال دارند.

تا 60 درصد این محصولات در کارخانجات بزرگ تولید نان یعنی شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه تولید نان ناریمانوفسکی»، شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه تولید نان تروسوفسکی» و شرکت با مسئولیت محدود «تیبِت» تولید می شود.

تولیدکنندگان اصلی محصولات شیرینی آردی شامل شرکت با مسئولیت محدود «کارون» و شرکت با مسئولیت محدود «کارگاه شیرینی پزی دائیر» می باشند.

در شرکت با مسئولیت محدود «تیبِت»، شرکت با مسئولیت «کارخانه تولید نان ناریمانوفسکی» و شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه تولید نان تروسوفسکی» کارگاه های شیرینی پزی وجود دارند.

شرکت سهامی عام «مجتمع محصولات نانوایی» با آسیاب دارای ظرفیت فرآوری تا 500 تن غله در شبانه روز تولید کننده اصلی آرد با کیفیت محسوب می گردد.

در شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه تولید نان ناریمانوفسکی» یک آسیاب برای تأمین آرد مورد نیاز پخت نان این واحد مشغول فعالیت است.

تولید کنندگان اصلی آب شرب تصفیه شده شامل شرکت با مسئولیت محدود «میر وادی» («Aqualife») و کارفرمای خصوصی گامزیاکوف («اوآزیس») می باشند.

سایر بخش های صنعتی

شرکت سهامی عام «الیاف شیشه آستراخان» واحد پیشروی روسیه در زمینه تولید بافت های نازک شیشه ای برای مصارف الکتریکی، نخ های شیشه ای جهت صنعت کابل سازی و سایر محصولات بر پایه الیاف شیشه می باشد.

شرکت با مسئولیت محدود «آستراخیم» برای سال های متمادی در تولید درپوش های لاستیکی پزشکی در جایگاه پیشروی روسیه قرار دارد.

شرکت با مسئولیت محدود «نِکست» به تولید و تحویل مواد با کیفیت پلی وینیل کلراید و اتیلن-وینیل دانه ای در رنگ های مختلف و فیلم های پلی وینیل کلراید با ضخامت های مختلف جهت مصارف غذایی اشتغال دارد.

 

شرکت با مسئولیت محدود «کارخانه ظروف و بسته بندی آستراخان» یک شرکت تولیدی و بازرگانی چند منظوره است که در زمینه صنعت کاغذ و مقوا فعالیت دارد.