روابط دوجانبه استان آستراخان و جمهوری اسلامی ایران
تاریخچه روابط
حضور ایرانیان در این استان سابقه تاریخی دارد. در گذشته نه چندان دور جامعه فعال ایرانیان در این شهر زندگی می کرده اند که نقش بسیار زیادی در تجارت روسیه و ایران بر عهده داشته اند. کاروانسرای مخروبه بجا مانده از این دوران، به همراه مسجد و ساختمان موصوف به بانک که هم اکنون به عنوان کتابخانه مرکزی شهر مورد استفاده قرار می گیرد و از معماری ایرانی بهره مند است، گویای این حضور می باشد. البته پس از پیروزی انقلاب کمونیستی روابط دو سوی دریای خزر کم رنگ تر شده تا اینکه نهایتاً در سال 1932 کنسولگری ایران در این شهر نیز تعطیل می شود. پس از فروپاشی اتحاد شوروی، ایرانیان رفته رفته برای انجام امور تجاری به این شهر باز می گردند.
روابط دوجانبه در دوره جدید
از سال 1994 روابط رسمی آستراخان با ایران مجدداً آغاز می شود که پس از 5 سال منجر به بازگشایی سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران می گردد. جامعه ایرانیان جدیدی شکل می گیرد و تعداد ایرانیان به بیش از 200 خانوار بالغ می گردد. اما به مرور زمان و باز شدن فضای فعالیت در سایر کشورهای آسیای میانه و قفقاز و از سوی دیگر رونق اقتصادی در سایر بخش های روسیه تعدادی از این افراد به سایر نقاط مهاجرت کرده اند. در حال حاضر علاوه بر سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران، نمایندگی شرکت «کشتیرانی خزر»، بندر آستراخان (سالیانکا)، شعبه «میر بیزنس بانک»، مدرسه ایرانی «نوید آینده» و جمعیت ایرانیان مقیم آستراخان در این استان مشغول به فعالیت می باشند و در سرعت بخشی روابط گام های موثری برداشته اند.در سال های اخیر به همت و هزینه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان گیلان، زمینی به مساحت 1500 متر مربع برای احداث سرای تجاری ایرانیان در آستراخان خریداری و بازسازی شد. این سرا در آبان ماه سال 1396 با حضور سفیر محترم کشورمان جناب آقای دکتر سنائی در فدراسیون روسیه افتتاح گردید و هم اکنون مشغول به فعالیت می باشد.
حجم همکاری های اقتصادی دو طرف بالغ بر 200 میلیون دلار در سال می باشد. اقلام عمده صادراتی آستراخان به ایران شامل چوب، غلات، گوشت قرمز و دانه های روغنی می باشد. از ایران عمدتا میوه، خشکبار و محصولات فرآوری میوه و سبزیجات به آستراخان صادر می گردد.
در بخش همکاری های فرهنگی می توان از قرارداد همکاری های دو جانبه دانشگاهی میان دانشگاه دولتی آستراخان و دانشگاه گیلان در موضوع زبان آموزی یاد کرد. دوره های آموزشی برای دانشجویان زبان آموز دانشگاه دولتی آستراخان و دانشگاه گیلان به صورت منظم برگزار شده است. به موازات این همکاری های دانشگاهی، می توان از همکاری های رسانه ای متقابل میان دو طرف در قالب همایش رسانه ای خزر، همایش جوانان خزر، همکاری های ورزشی و فرصت های مطالعاتی مشترک نام برد.
سفر استانداران وقت
در سال های اخیر روابط دوجانبه بین جمهوری اسلامی ایران و استان آستراخان رشد چشمگیری داشته است. در مرداد ماه 1395 آقای آلِکساندر ژیلکین استاندار وقت آستراخان و هیأت همراه به استان مازندران سفر کردند و هیأتی به ریاست آقای محمدعلی نجفی استاندار گیلان جهت افتتاح مجسمه عمرخیام به استان آستراخان آمد.این مجسمه به همت و هزینه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گیلان در پارک مقابل دانشگاه دولتی آستراخان ساخته شده است.در آذرماه همان سال استاندار وقت تهران جهت افتتاح نمایشگاه بازرگانی ایران و شرکت در همایش اقتصادی ایران و روسیه به استان آستراخان سفر داشت.
سفر هیات های تجاری
هیأت های بلندپایه ای از دو طرف در سال های اخیر از استان های شمالی ایران و از استان های آستراخان و ولگاگراد بازدید داشته اند. در خرداد 1396 جهت شرکت در نمایشگاه بین المللی ایران و روسیه در منطقه آزاد تجاری انزلی هیاتی از آستراخان به استان گیلان سفر کرد.
در رابطه با استان ولگاگراد، در مرداد 1396 در حاشیه برگزاری نمایشگاه توانمندی های استان مازندران در شهر ولگاگراد دیدار آقای حسن خیریانپور معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه استان مازندران از این شهر انجام گرفت. همچنین در مرداد ماه 1397 آقای آندرِی بوچاروف استاندار ولگاگراد به همراه یک هیأت بلندپایه به استان مازندران سفر کرد و یک تفاهم نامه همکاری با استاندار مازندران به امضا رساند.